اهل البیت فی المکتبة العربیة (کتاب)

اهل البیت فی المکتبة العربیة
اطلاعات کتاب
نویسنده سید عبدالعزیز طباطبایی
موضوع اهل بیت
زبان عربی
اطلاعات نشر
ناشر آل البیت
تاریخ نشر ۱۴۱۷ ق

أهْلُ البَیْت فِی المَکْتَبَةِ الْعَرَبیَّة مجموعه‌ای از آثار مؤلفان غیر شیعه درباره اهل بیت که سید عبدالعزیز طباطبایی (متوفای ۱۳۷۴ش) آن را جمع‌آوری کرده است. این اثر، تنها به کتب شیعیان درباره اهل بیت نمی‌پردازد و مؤلف، خود را محدود به دوره تاریخی خاص و نیز به کتب چاپ‌شده نکرده، بلکه کتاب‌هایی را که در فهرست‌های مختلف آمده، معرفی نموده است.

مؤلف

سید عبدالعزیز طباطبائی (۱۳۰۸-۱۳۷۴ش) مشهور به محقق طباطبایی و آقا عزیز، کتاب‌شناس، نسخه‌شناس و در تاریخ، رجال و تراجم صاحب‌نظر بود. او از جانب پدر و مادر، نوه سید محمد کاظم طباطبائی یزدی صاحب عروة الوثقی است. تسلط و چیرگی وی در علوم تخصصی خود به حدی بود که عنوان «محقق طباطبائی» را در محافل و مجامع علمی به خود اختصاص داد. سید عبدالعزیز، شاگردانی تربیت کرد و آثار پژوهشی و نسخه‌های خطی را از کتابخانه‌های جهان شناسایی نمود.

موضوع کتاب

مؤلف در مقدمه کتاب، این مجموعه را منحصر در کتب عربی معرفی می‌کند، چون اگر کتب فارسی، اردو و ترکی و زبان‌های دیگر در این موضوع جمع‌آوری شود، فراوان خواهد بود. او همچنین در این کتاب‌شناسی، به کتبی پرداخته که (تمام آن) اختصاص به اهل بیت دارند. به عقیده وی، اگر کتبی را که بخشی از آن‌ها به این موضوع (اهل بیت) پرداخته باشد، باز هم فراوان خواهد شد.

روش و محتوا

به دلیل تبحّری که مؤلف این کتاب در موضوع نسخه‌شناسی دارد، ضمن معرفی آثار به نسخه‌های موجود آن‌ها در کتابخانه‌های جهان هم اشاره می‌کند.
ترتیب معرفی کتب در این اثر، بر اساس نام الفبایی کتاب‌هاست و پس از آن نام و نسب مؤلف و گاه معرفی اجمالی او را در پی آورده است.
معرفی مؤلفان گاه به شرح حال مفصل آنان تبدیل شده است. همچنین در مواردی به دیگر آثار یک مؤلف نیز اشاره می‌کند.
مؤلف ۸۵۶ عنوان کتاب از کتب اختصاصی درباره اهل بیت را نام می‌برد.

منابع کتاب

مؤلف از منابع متعددی در معرفی آثار مربوط به اهل بیت بهره برده و نام آنها را هنگام معرفی هر اثر ذکر کرده است. چنان که خود او در مقدمه کتاب گفته است این کتاب‌ها را در طول مطالعاتش از قدیم جمع‌آوری کرده و ظاهراً در صدد بیان معرفی منابع در پایان اثر نبوده است.

پانویس

  1. استاد فقید محقق طباطبایی، آینه میراث، پاییز ۱۳۷۷ - شماره ۲
  2. طباطبایی، اهل البیت فی المکتبة العربیة، ۱۴۱۷ق، ص۹.

منابع